Πριν ακριβώς 7 χρόνια πέρασα το φαράγγι της Σαμαριάς. Σήμερα (26 Ιουλίου 2019) έτυχε να ξαναβρεθώ με τον Ορειβατικό Σύλλογο Ηρακλείου στην περιοχή των Σφακίων και να διασχίσω το Φαράγγι της Αράδαινας. Από εκεί βγήκαμε στην Παραλία Μάρμαρα όπου κολυμπήσαμε και κάναμε μια στάση.
Στη συνέχεια, συνεχίσαμε την πεζοπορία - από μονοπάτι πάντα- προς Λουτρό, περνώντας από τον οικισμό Λύκος και την παραλία Φοίνικες.
Αφού φτάσαμε στο Λουτρό κάναμε μια βόλτα, τσιμπήσαμε κάτι, άλλοι βούτηξανε ξανά στη θάλασσα και συνεχίσαμε με επόμενο προορισμό ττην παραλία Γλυκά Νερά (Sweet Water Beach).Εκεί αράξαμε για αρκετή ώρα στις ξαπλώστρες, κάναμε το μπανάκι μας, φάγαμε, ήπιαμε, και συνεχίσαμε ξανά πρς Σφακιά όπου και πήραμε τον δρόμο της επιστροφής για Ηράκλειο.Δυτικά του χωριού βρίσκεται το φαράγγι της Αράδαινας, με βάθος περίπου 100 μέτρα, το οποίο χωρίζει την Αράδενα από το οροπέδιο της Ανώπολης. Η Αράδαινα απέχει από την Ανώπολη 3,5 χιλιόμετρα.
. Το συνολικό μήκος του φαραγιιού είναι 15 χιλιόμετρα. Ξεκινάει από τα Λευκά Όρη και καταλήγει στο Λιβυκό Πέλαγος στην παραλία Μάρμαρα.
Από αυτό το σημείο έως τα Μάρμαρα είναι 7 χιλιόμετρα για την κατάβαση στην παραλία Μάρμαρα.H μεταλλική γέφυρα ενώνει τις πλευρές ενός μεγάλου φαραγγιού . Η Γέφυρα της Αράδαινας, ύψους 138 μέτρων αποτελεί την υψηλότερη γέφυρα για άλματα με ελαστικό σχοινί bungy jumping στην Ελλάδα και την δεύτερη στην Ευρώπη. Το 1999 η Liquid Bungy πραγματοποίησε στην γέφυρα της Αράδαινας τα πρώτα άλματα, τα οποία αποτέλεσαν και το Βαλκανικό ρεκόρ πτώσης, και από το έτος 2000 ξεκίνησε την οργάνωση αλμάτων για το κοινό από όλο τον κόσμο.
Στη γέφυρα και εάν είστε τυχεροί, θα απολαύσετε τις πτήσεις των γυπαετών barbatus-barbatus. Τα μεγάλα αρπακτικά φωλιάζουν στις απόκρημνες πλαγιές του φαραγγιού. Επίσης στην ανατολική πλευρά του φαραγγιού, τοποθετήθηκε πρόσφατα ταΐστρα για τα πουλιά.
Στη θέση Πασσόπετρα, κοντά στον σημερινό οικισμό σώζονται τα ερείπια της αρχαίας πόλης Αραδήν ή Ηραδήν (της οποίας το όνομα διατηρεί το χωριό μέχρι σήμερα). Το όνομα Αραδήν ετυμολογείται από τη φοινικική λέξη αρουάντ, που σημαίνει καταφύγιο. Σύμφωνα με τον Βλαντίμιρ Γκεοργκίεφ, το όνομα Αραδήν προέρχεται από την λέξη άραδος, η οποία σημαίνει ταραχή ή βιαίη κίνηση, και η οποία αναφέρεται στα κύματα που ακούγονταν μέχρι την πόλη.Στο χωριό σώζεται ο ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, ο οποίος κτίστηκε στις αρχές του 14ου αιώνα στη θέση του μεσαίου κλίτους παλαιοχριστιανικής βασιλικής, η οποία ήταν έδρα επισκόπου.
Μόνο πέτρα πάνω στην πέτρα έχει μείνει στην Αράδαινα. Το χωριό έχει παραδοθεί στη φύση και μερικά μόνο ζωντανά... διαταράσσουν την ησυχία. Ο λόγος; Επειδή μια βεντέτα έδιωξε όλους τους κατοίκους και ο τόπος νέκρωσε.
Αν κανείς ρωτήσει στην Καλλικράτη Σφακιών τι συνέβη, λίγοι θα θυμόνται και όσοι πουν ότι γνωρίζουν μάλλον θα σου πουν μια ιστορία που κάποτε άκουσαν.
Σαν αυτή με το πουλί και το καμπαναριό. Και τους άνδρες στο καφενείο που κουβέντα την κουβέντα έστρεψε ο ένας στον άλλο και επτά έπεσαν νεκροί. Χωρίς λόγο: ο ένας δεν πέτυχε το πουλί που τους έπαιζε από το καμπαναριό, ο δεύτερος τα κατάφερε και τότε άρχισαν τα μεταξύ τους πειράγματα.
Κάποιος άλλος θα θυμηθεί μια ιστορία για το κουδούνι της κατσίκας. Το βρήκε ένας πιτσιρικάς και αρνήθηκε να το δώσει στον ιδιοκτήτη. Εκείνος τότε πήγε σπίτι του και κουβέντα την κουβέντα το κακό έγινε. Σε άλλη πάλι ιστορία το κουδούνι έγινε κατσίκα. Την έκλεψαν και άρχισε έτσι ο κύκλος του αίματος.Εκείνο που μένει είναι η εικόνα ενός χωριού που την δεκαετία του '50 ερήμωσε για να σταματήσει το κακό.
Τα τελευταία χρόνια κάποια σπίτια ανακαινίζονται.
Το εγκαταλελειμμένο σήμερα χωριό, προσφέρεται για ένα ευχάριστο περίπατο μέσα στα στενά μονοπάτια και στα σπίτια του, που είναι χτισμένα σύμφωνα με την παραδοσιακή Σφακιανή αρχιτεκτονική.
Η μαγευτική διαδρομή μέσα στο φαράγγι μέχρι την έξοδο του στην παραλία Mάρμαρα αποτελεί μια αξέχαστη εμπειρία για όποιον επιχειρήσει την κατάβαση του φαραγγιού. Σε μερικά σημεία την πεζοπορία δυσκολεύουν μεγάλοι βράχοι, ενώ στα δύσκολα περάσματα έχουν τοποθετηθεί σκάλες
Τα Μάρμαρα ή Διαλισκάρι είναι μια μικρή παραλία με βοτσαλάκι και καταγάλανα νερά που σχηματίζεται στην έξοδο του επιβλητικού φαραγγιού της Αράδαινας στην περιοχή των Σφακίων. Βρίσκεται 85χλμ νότια των Χανίων και 5χλμ δυτικά του Λουτρού, πάνω στο τμήμα του Ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4 που ενώνει την Αγία Ρουμέλη με το Λουτρό. Αποτελεί την παραλία που ξαποσταίνουν όσοι περνούν το φαράγγι της Αράδαινας.
Η περιοχή χαρακτηρίζεται από τις πολλές σπηλιές που σχηματίζονται στον πολύχρωμο λείο βράχο και τις μικρές παραλίες μέσα τους. Τα Μάρμαρα βρίσκονται σε απόσταση 60' (περπάτημα) από τον κοντινότερο οικισμό, το Λύκο και 75' από το Λουτρό. Δεν υπάρχουν δρόμοι εδώ και ο μόνος τρόπος να έρθετε είναι με τα πόδια ή με καραβάκι.
Από τα Μάρμαρα το μονοπάτι συνεχίζει στο πλάι γκρεμού ως τον οικισμό Λύκος
Ο Λύκος είναι παραθαλάσσιος οικισμός με υποτυπώδες λιμανάκι που βρίσκεται 900μ δυτικά του Λουτρού Σφακίων, και 83χλμ νότια των Χανίων, στην περιφέρεια του σχεδόν έρημου χωριού Λιβανιανά.
Σε πολύ κοντινή απόσταση, στα ανατολικά βρίσκεται ο λίγο μεγαλύτερος Φοίνικας, από τον οποίο χωρίζεται με ένα βραχώδες έξαρμα.
Η παραλία στο Λύκο είναι αρκετά βραχώδης σε σχέση με το Φοίνικα και φιλοξενεί μια μικρή προβλήτα όπου δένουν τα σκάφη, η οποία είναι όμως ανοιχτή στους νοτιάδες. Γενικά δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο ως παραλία, αλλά η απόλυτη ηρεμία και ο πλούσιος βυθός κάνουν την εξερεύνηση αυτού του απομονωμένου μέρους μια ωραία εμπειρία.
Πάνω σχεδόν στο κύμα υπάρχει παραδοσιακή ταβέρνα με λίγα δωμάτια, όπου μπορεί κάποιος να απομονωθεί από την πολύβουη καθημερινότητα.
Από το Λύκο διέρχεται το τμήμα του Ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4 που ενώνει την παραλία Μάρμαρα στην έξοδο του Φαραγγιού της Αράδενας με το Λουτρό. 
Ο Φοίνικας είναι ένα μικρό προστατευμένο λιμάνι που βρίσκεται περίπου 700μ δυτικά του Λουτρού Σφακίων και 83χλμ νότια των Χανίων στην περιφέρεια του σχεδόν έρημου χωριού Λιβανιανά.
Το όνομα προέρχεται από την αρχαία πόλη Φοίνιξ, που ήταν επίνειο της Ανώπολης και ερείπια της συναντάμε λίγο πιο έξω από το Λουτρό. Από το Φοίνικα περνάει το τμήμα του Ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4 που ενώνει την παραλία Μάρμαρα στην έξοδο του Φαραγγιού της Αράδενας με το Λουτρό.
Μέσα στο λιμάνι του Φοίνικα σχηματίζεται μια πολύ όμορφη παραλία με βοτσαλάκι.
Kτίστηκε το 1868 μεγάλος με δυο υπερυψωμένες θέσεις πύργων ανατολικά και δυτικά και αρκετό χώρο για τη φρουρά. Το κτίριο έχει ορθογώνιο σχήμα και σώζονται μερικοί από τους τοίχους του. Εξωτερικά μεγάλη στέρνα κάλυπτε τις ανάγκες ύδρευσης του οχυρού, ενώ σε κοντινή απόσταση βρίσκεται μικρός ανεμόμυλος.
Το Λουτρό είναι ένα μικρό ψαροχώρι που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 71 χιλιομέτρων νότια των Χανίων, στο τέλος του ακρωτήριου Μουρί. Εδώ ήταν η θέση της αρχαίας πόλης του Φοίνικα και το λιμάνι της αρχαίας Ανώπολης. Αργότερα, έγινε το χειμωνικό λιμάνι της πόλης των Σφακίων, λόγω του γεγονότος ότι ο περίκλειστος κόλπος με το μικρό νησί Φανάρι δημιουργούν ένα φυσικό λιμάνι όπου τα πλοία μπορούν να είναι ασφαλή ακόμη και σε πολύ κακές καιρικές συνθήκες
Το χωριό πήρε το όνομά του από τα λουτρά που έχουν βρεθεί στην περιοχή και από το νερό το οποίο κατευθυνόταν στην κοντινή Ανώπολη.
Στην αρχαιότητα, οι κάτοικοι της περιοχής πίστευαν στον κρητικό Δία και τον Απόλλωνα των Δελφών. Έτσι, μερικά μέτρα μακριά από το χωριό μπορείτε να δούμε ακόμα τμήμα της αρχαίας πόλης και του ναού του Απόλλωνα.
Ανάμεσα στα Γλυκά Νερά και στο Λουτρό, πάνω στο μονοπάτι Ε4, βρίσκεται η παραλία Τίμιος Σταυρός
Πολύ κοντά στην παραλία του Τιμίου Σταυρού, βρίσκεται το ομώνυμο όμορφο ξωκλήσι του Τιμίου Σταυρού. Στο σημείο που είναι σήμερα κτισμένο το εκκλησάκι, υπήρχε ένα φρούριο, ερείπια του οποίου υπάρχουν και σήμερα. Η κατασκευή του φρουρίου είναι προσαρμοσμένη στην έντονη κλίση του εδάφους, κι ένα τμήμα του είναι ημικυκλικό. Φαίνεται να διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην περιοχή, αλλά σε κάποια μάχη φαίνεται ότι καταστράφηκε ολοσχερώς.
Η παραλία Γλυκά Νερά είναι μια από τις ομορφότερες παραλίες της νότιας Κρήτης, η οποία είναι κρυμμένη ανάμεσα στους ορεινούς όγκους των Σφακίων. Το 2003, οι Times του Λονδίνου την είχαν κατατάξει στις 20 πιο όμορφες παραλίες της Ευρώπης κι όχι άδικα.
Ονομάζεται έτσι από τις πηγές γλυκού νερού που αναβλύζουν δίπλα και μέσα στη θάλασσα, μάλιστα θα δείτε ανοίγματα μέσα στα βότσαλα με νερό που είναι πόσιμο, αν και λίγο γλυφό κάποιες χρονιές. Η παραλία είναι βοτσαλωτή, με χαρακτηριστικό βαθυγάλανο χρώμα νερών. Γενικά, ο μόνος τρόπος για να έρθετε εδώ είναι με καραβάκι από τη Χώρα Σφακίων ή όπως ήρθαμε εμείς από τον μονοπάτι Ε4
Τα νερά όπως αναμένεται είναι γενικά παγωμένα, λόγω των πηγών, ακόμη και στο κατακαλόκαιρο. Επίσης, παρά την απόλυτη ερημιά της περιοχής, υπάρχει μια καντίνα πάνω σε ένα βράχο στην δυτική πλευρά της παραλίας η οποία πουλάει φαγητό, αναψυκτικά και νοικιάζει ξαπλώστρες.
Κυριακή, 28 Ιουλίου 2019 gorge, gorges, hikes,greece, crete, samaria, aradena, chania, sfakia
Στη γέφυρα και εάν είστε τυχεροί, θα απολαύσετε τις πτήσεις των γυπαετών barbatus-barbatus. Τα μεγάλα αρπακτικά φωλιάζουν στις απόκρημνες πλαγιές του φαραγγιού. Επίσης στην ανατολική πλευρά του φαραγγιού, τοποθετήθηκε πρόσφατα ταΐστρα για τα πουλιά.
Εδώ βρίσκεται ο ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου ή Αστράτηγου, ο οποίος κτίστηκε κατά τις αρχές του 14ου αιώνα στη θέση του μεσαίου κλίτους της μίας από τις δύο παλαιοχριστιανικές βασιλικές που υπάρχουν στην έδρα της Επισκοπής «Φοινίκης δηλαδή Αραδένης». Διαφέρει από τους υπόλοιπους σταυροειδείς με τρούλο ναούς της Κρήτης, διότι ακολουθεί εκφυλισμένες τάσεις της Ελλαδικής Σχολής ως προς την αρχιτεκτονική του.Το εικονογραφικό πρόγραμμα περιλαμβάνει όρθιους αγίους χαμηλά και σκηνές από τον ευαγγελικό κύκλο, το συναξάρι των Αρχαγγέλων, το βίο του Αγίου Νικολάου και τη Δευτέρα παρουσία. Ο τοιχογραφικός διάκοσμος χρονολογείται τις πρώτες δεκαετίες του 14ου αιώνα και μπορεί να αποδοθεί με μεγάλη πιθανότητα στο γνωστό ζωγράφο Μιχαήλ Βενέρη. Ο ναός πανηγυρίζει στις 8 Νοεμβρίου.
Στη θέση Πασσόπετρα, κοντά στον σημερινό οικισμό σώζονται τα ερείπια της αρχαίας πόλης Αραδήν ή Ηραδήν (της οποίας το όνομα διατηρεί το χωριό μέχρι σήμερα). Το όνομα Αραδήν ετυμολογείται από τη φοινικική λέξη αρουάντ, που σημαίνει καταφύγιο. Σύμφωνα με τον Βλαντίμιρ Γκεοργκίεφ, το όνομα Αραδήν προέρχεται από την λέξη άραδος, η οποία σημαίνει ταραχή ή βιαίη κίνηση, και η οποία αναφέρεται στα κύματα που ακούγονταν μέχρι την πόλη.Στο χωριό σώζεται ο ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, ο οποίος κτίστηκε στις αρχές του 14ου αιώνα στη θέση του μεσαίου κλίτους παλαιοχριστιανικής βασιλικής, η οποία ήταν έδρα επισκόπου.
Μόνο πέτρα πάνω στην πέτρα έχει μείνει στην Αράδαινα. Το χωριό έχει παραδοθεί στη φύση και μερικά μόνο ζωντανά... διαταράσσουν την ησυχία. Ο λόγος; Επειδή μια βεντέτα έδιωξε όλους τους κατοίκους και ο τόπος νέκρωσε.
Το εγκαταλελειμμένο σήμερα χωριό, προσφέρεται για ένα ευχάριστο περίπατο μέσα στα στενά μονοπάτια και στα σπίτια του, που είναι χτισμένα σύμφωνα με την παραδοσιακή Σφακιανή αρχιτεκτονική.
Τα Μάρμαρα ή Διαλισκάρι είναι μια μικρή παραλία με βοτσαλάκι και καταγάλανα νερά που σχηματίζεται στην έξοδο του επιβλητικού φαραγγιού της Αράδαινας στην περιοχή των Σφακίων. Βρίσκεται 85χλμ νότια των Χανίων και 5χλμ δυτικά του Λουτρού, πάνω στο τμήμα του Ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4 που ενώνει την Αγία Ρουμέλη με το Λουτρό. Αποτελεί την παραλία που ξαποσταίνουν όσοι περνούν το φαράγγι της Αράδαινας.
Σε πολύ κοντινή απόσταση, στα ανατολικά βρίσκεται ο λίγο μεγαλύτερος Φοίνικας, από τον οποίο χωρίζεται με ένα βραχώδες έξαρμα.
 |
| Οικισμός Λύκος |
 |
| Παραλία Φοίνικας |
Μέσα στο λιμάνι του Φοίνικα σχηματίζεται μια πολύ όμορφη παραλία με βοτσαλάκι.
Πριν φτάσουμε στο Λουτρό υπάρχουν ακόμη τα ερείπια του Τουρκικού κάστρου, του Κουλέ, που κάποτε δέσποζε πάνω από τον σημερινό οικισμό καθώς ήταν ο μεγαλύτερος της περιοχής.
 |
| Λουτρό |
Το Λουτρό είναι ένα μέρος για όσους θέλουν κάτι διαφορετικό και ήρεμο στις διακοπές τους. Ένα μικρό γραφικό ψαροχώρι στη νοτιοδυτική Κρήτη, που δεν έχει ακόμη αλλοιωθεί από τον μαζικό τουρισμό, όπου δεν υπάρχουν μεγάλα ξενοδοχεία με πισίνες.
Δεν υπάρχουν δρόμοι γεμάτοι κόσμο, εστιατόρια και κοσμικές παραλίες, δεν υπάρχουν καν αυτοκίνητα! Η πρόσβαση γίνεται μόνο με καραβάκι ή με τα πόδια
 |
| Παραλία Τίμιος Σταυρός |
 |
| Παραλία Γλυκά Νερά |
Στη συνέχεια το μονοπάτι ανηφορίζει κατά μήκος των απότομων βράχων για να συναντήσει το κεντρικό ασφαλτοστρωμένο δρόμο που ενώνει τη Χώρα Σφακίων με την Ανώπολη. Από εκεί με τα πόδια καταλήγουμε στη Χώρα Σφακίων, αφού περάσουμε πριν πάνω από την παραλία του Ίλιγγα.
 |
| Χώρα Σφακίων |
Ας φάμε και μια σφακιανή πίτα πριν αναχωρήσουμε για σπίτι. Η πιο δημοφιλής πίτα στην Κρήτη είναι η σφακιανή. Είναι γέννημα της Χώρας των Σφακίων και η φήμη της και η χρήση της έχει εξαπλωθεί σε ολόκληρο το νησί.Πρόκειται για λεπτή πίτα, σαν κρέπα, γεμιστή με μαλακό τυρί και απολαμβάνεται με μέλι
