ΜΙΛΑΤΟΣ
Η Μίλατος είναι γραφικό παραδοσιακό χωριό που βρίσκεται 34χλμ βορειοδυτικά του Αγίου Νικολάου και 16χλμ ανατολικά της Χερσονήσου, σε μια εύφορη πεδιάδα με ελαιώνες που σχηματίζεται στο δυτικό άκρο του ορεινού Άνω Μιραμπέλου.
Το χωριό της Μιλάτου είναι κτισμένο κοντά στην τοποθεσία της Αρχαίας Μιλάτου, που καταστράφηκε τον 3ο πΧ αιώνα από την αντίπαλο Λύττο, και αναφέρεται από τον Όμηρο ανάμεσα στις επτά πόλεις που έστειλαν στρατεύματα στην Τροία.
Η Μίλατος είναι διάσημη για το ιστορικό σπήλαιο που βρίσκεται ανατολικά από το χωριό, που ονομάζεται και Σπήλαιο Ραπά, το οποίο βρίσκεται 3χλμ βορειοανατολικά της Μιλάτου σε υψόμετρο 155μ.
 |
| Το πανέμορφο μονοπάτι προς το σπήλαιο |
Κατα την επανάσταση των Κρητών εναντίον των Οθωμανών το 1823 είχαν κρυφτεί στο σπήλαιο δύο χιλιάδες γυναικόπαιδα.
Ένας Οθωμανός από τη Βουλισμένη, ο Τερζαλής ή Ντερές, πρόδωσε τη θέση των Κρητικών και 5000 στρατιώτες υπό τον υποστράτηγο Χουσεΐν Βέη, κατέφθασαν στο σπήλαιο. Η πολιορκία άρχισε στις 3 Φεβρουαρίου και οι πολιορκημένοι, εκτός από τους Οθωμανούς, είχαν να αντιμετωπίσουν τη δίψα, την πείνα και την οσμή από τα πτώματα των ηλικιωμένων που πέθαιναν. Λένε επίσης, ότι 40 παιδιά γεννήθηκαν στο σπήλαιο τις μέρες της πολιορκίας. Στην περιοχή έφτασαν 2500 Έλληνες, ωστόσο οι Οθωμανοί είχαν καταλάβει στρατηγικές θέσεις και ήταν κατά πολύ περισσότεροι.
Στις 15 Φεβρουαρίου, οι Οθωμανοί άναψαν φωτιά στην είσοδο του σπηλαίου, δημιουργήθηκε αποπνικτική ατμόσφαιρα και οι πολιορκημένοι αναγκάστηκαν σε έξοδο. Παρά τις αρχικές διαβεβαιώσεις του Χασάν Πασά ότι κανείς δε θα πάθει τίποτα, κατέσφαξαν 30 πολεμιστές. Με σχοινιά και αλυσίδες έδεναν όσους έπιαναν και τους οδηγούσαν στη Νεάπολη. Τις γυναίκες τις έδεναν μεταξύ τους με τις πλεξούδες τους και η πιο όμορφη δόθηκε σκλάβα στον Πασά.
Σε ανάμνηση αυτής της θυσίας στο εσωτερικό του σπηλαίου χτίστηκε το εκκλησάκι του Αποστόλου Θωμά και οστεοφυλάκιο με λίγα από τα οστά των θυμάτων
Οι ηλικιωμένοι μεταφέρθηκαν στη θέση Γραμπέλλες, όπου το ιππικό πέρασε και τους ποδοπάτησε με τα άλογα. Τα κεφάλια τους τα έκοψαν και έστησαν με αυτά πυραμίδα, την οποία επεδείκνυαν ως τρόπαιο. Όλα τα βρέφη σφαγιάστηκαν και οι μανάδες τους πουλήθηκαν ως σκλάβες. Και οι 18 παπάδες που ήταν στο σπήλαιο σφαγιάστηκαν ή κάηκαν ζωντανοί, αφού πρώτα τους έκοψαν τα 3 δάκτυλα με τα οποία έκαναν το σταυρό τους.
Η Μίλατος αναφέρεται στην Ιλιάδα, όπου αναφέρεται ότι έστειλε πολεμιστές με αρχηγό τον Ιδομενέα. Ο Στράβων αναφέρει ότι είναι η μητρόπολη της Μιλήτου, την οποία αποίκησε, σύμφωνα με το Στράβονα, ο αδελφος του Μίνωα, Σαρπηδών. Η Μίλατος καταστράφηκε από την πρώην σύμμαχό της Λυττό. Η θέση της αρχαίας πόλης δεν είναι επ'ακριβώς γνωστή. Ο Στέφανος Ξανθουδίδης ανέσκαψε το 1919 μερικούς τάφους της υστερομινωικής περιοχής ΙΙΙ (1300-1220 π.Χ.)
Η τοπική μυθολογία αναφέρει ότι ο Μίλατος ήταν ένα αγόρι που ανατράφηκε σε δάσος της περιοχής από μια λύκαινα. Όταν μεγάλωσε, σκότωσε τον τύραννο της πόλης και διέφυγε στις ακτές της Μικράς Ασίας. Εκεί ίδρυσε τη διάσημη αποικία της Μιλήτου το 1500πΧ, μετέπειτα γενέτειρα σπουδαίων φιλοσόφων (Θαλής, Ιππόδαμος, Αναξίμανδρος, κα).
ΣΙΣΗ
Το Σίσι ή Σίσσι είναι ένα παραθαλάσσιο χωριό στις βόρειες ακτές του δήμου Αγίο Νικολάου (πρώην Επαρχία Μιραμπέλλου) που υπάγεται στήν Κοινότητα Βραχασίου.
Βρίσκεται πολύ κοντά στα Μάλια, στα όρια των νομών Λασιθίου και Ηρακλείου και έχει πληθυσμό 1003 κατοίκους. (απογραφή 2011). Απέχει 22 χιλιόμετρα από τον Άγιο Νικόλαο και 35 χιλιόμετρα από το Ηράκλειο.
Η περιοχή κατοικούνταν από την μινωική κιόλας εποχή, πράγμα που αποδεικνύεται από τα αρχαιολογικά ευρήματα στον λόφο Κεφάλι.
Αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν φέρει στο φως μία μικρή μινωική πόλη και ένα νεκροταφείο.
Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες, η περιοχή διοικούνταν από το ανάκτορο των Μαλίων και βρισκόταν σε θέση μεγάλης στρατηγικής και εμπορικής σημασίας.
Αργότερα, το Σίσι λειτουργούσε ως το επίνειο του Βραχασίου, απ' όπου γινόταν η μεταφορά των αμυγδάλων, βασικού εξαγωγικού προϊόντος ολόκληρου του Μεραμβέλλου.
Κατά την επανάσταση του 1821 υπήρξε καταφύγιο αγωνιστών και το φυσικό λιμανάκι του χρησιμοποιήθηκε για την μεταφορά πολεμοφοδίων.
Τις τελευταίες δεκαετίες, λόγω του τουρισμού, το Σίση γνώρισε τεράστια ανάπτυξη με αποτέλεσμα να γίνει ένας δημοφιλής τουριστικός προορισμός κυρίως λόγω των παραλιών και των ξενοδοχειακών μονάδων.
gorge, gorges, hikes,greece, crete, milatos, caves, cave of milatos, agios nikolaos, sisi, sissi
