a
Το δάσος του Ρούβα είναι ένα πυκνό δάσος στο κέντρο της Κρήτης που διακρίνεται για την σπανιότητα του αλλά και για τα πολλά ενδημικά είδη της χλωρίδας και της πανίδας που φιλοξενεί. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα πρινοδάση της Ελλάδας, καθώς είναι το μοναδικό μεγάλο και υγιές βελανιδόδασος της Κρήτης που διατηρεί ακόμα την φυσιογνωμία που χαρακτήριζε τα ηπειρωτικά της νήσου από τα αρχαία χρόνια.
Καταπράσινο τοπίο, τρεχούμενα νερά και ατελείωτες έκτασης παρθένας φύσης είναι αυτό που θα συναντήσει κανείς σε ένα από τα πιο όμορφα και ανέγγιχτα δάση της Ελλάδας. Ένα δάσος με ιδιαίτερο όνομα σε ένα από τα νησιά της Ελλάδας που είναι γνωστά για την ποικιλομορφία τους.
Έχει μεγάλη οικολογική αξία και δεν εντάσσεται άδικα στο δίκτυο NATURA. Το δάσος του Ρούβα αναπτύσσεται σε ένα αρκετά μικρό οροπέδιο στα νότια της οροσειράς του Ψηλορείτη. Η πρόσβαση μπορεί να γίνει από διάφορα σημεία ενώ ένα από τα πιο εντυπωσιακά διέρχεται μέσα από το πανέμορφο φαράγγι του Αγίου Νικολάου, απ΄όπου και περάσαμε.
Το δάσος του Ρούβα βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα της οροσειράς του Ψηλορείτη σε μία από τις πιο δύσβατες περιοχές της Κρήτης. Αναπτύσσεται σε ένα βύθισμα που δημιουργεί μία μικρή κοιλάδα με έντονο ανάγλυφο, σε ένα μέσο υψόμετρο 500 μέτρων και στεφανώνεται από πολλές κορυφές του ανατολικού Ψηλορείτη. Σημαντικότερες από αυτές είναι η Χαλασοκεφάλα (1.917 μ.), το Κουδούνι (1.857 μ.), ο Σκίνακας (1.750 μ.), ο Πίπερος (1.714 μ.), τα Αμπελάκια (1.441 μ.), το Σαμάρι (1.413 μ.) και η Κεφάλα (1.310 μ.). Το μέγεθος του δάσους του Ρούβα φτάνει τα 26.000 στρέμματα. Στα νότια χαρακτηρίζεται από τη παρουσία του φαραγγιού του Αγίου Νικολάου, ή φαράγγι Γάφαρη, που εισέρχεται στην κοιλάδα χωρίζοντας κάθετα τα βουνά Αμπελάκια και Σαμάρι σε μια απόσταση 4 χιλιομέτρων.
Έπειτα από 5χλμ. περίπου φτάνουμε στο κέντρο του Δάσους όπου βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγ. Ιωάννη.
Έπειτα η διαδρομή ακολουθεί ανοδική πορεία σε αχνό χωματόδρομο, που σιγά σιγά χάνεται και δίνει την θέση του σε μονοπάτι.
Μετά από 1,7 χλμ τεχνικής ανηφόρας με μεγάλες κλίσεις φτάνουμε στην τοποθεσία "Διπλόρι" (7.7 χλμ.) Στο σημείο αυτό έχουμε "μαζέψει" 70% της συνολικής υψομετρικής διαφοράς (1050m+).
Προχωράμε με κατεύθυνση ΒΔ προς την κορυφή Σκίνακας, σε χωματόδρομο με μεγάλο υψόμετρο (1400 μέτρα). Φτάνοντας στο εκκλησάκι του Τίμιου Σταυρού στο 12.2 Χλμ. a
Φτάνοντας στην τοποθεσία "Δυο Πρίνοι" στο 17ο Χλμ. έχουμε ολοκληρώσει το 95% της θετικής υψομετρικής μας διαφοράς (1430m+) και μας μένει ο δύσκολος κατήφορος. Από το σημείο μέσα από κάποια υπέροχα κομμάτια, άλλοτε τεχνικά άλλοτε δρομικά επιστρέφουμε στο εκκλησάκι του Αγ. Ιωάννη (19ο Χλμ.), στο κέντρο του δάσους απ' όπου ήρθαμε νωρίτερα.Κατευθυνόμαστε πίσω στο φαράγγι του Ζαρού, με κατεύθυνση τον Βότομο.
a
Στην έξοδο του πανέμορφου Φαραγγιού του Γάφαρη (ή του Ρούβα) βρίσκεται η μονή του Αγίου Νικολάου. Δυστυχώς, η αρχιτεκτονική της μονής είναι μοντέρνα και αποτελεί κάκιστη παραφωνία στο τοπίο.
Η μονή αρχικά λειτουργούσε ως μετόχι της Μονής Βαρσαμόνερου. Παλαιότερα είχε εγκαταλειφθεί, αλλά πλέον λειτουργεί ως μονή Παλαιοημερολογιτών, οι οποίοι έκτισαν έναν τεράστιο ναό που δυστυχώς αλλοιώνει την ιστορικότητα της μονής και το φυσικό περιβάλλον.
Στην ανατολική πλαγιά του φαραγγιού 500 μέτρα περίπου απόσταση πάνω από τη μονή του Αγίου Νικολάου,στην τοποθεσία Καλύβες, βρίσκεται η μικρή σπηλαιώδης σκήτη του Αγίου Ευθυμίου.
Εκεί ασκήτευσαν τον 17ο αιώνα οι Όσιοι Ευθύμιος και ο Νικόλαος ο Κουρταλιώτης, που για κάποιους είναι το ίδιο πρόσωπο.
Σύμφωνα με την παράδοση, οι καλόγριες της Μονής του Αγίου Νικολάου σκότωσαν κατά λάθος τον ασκητή Ευθύμιο όταν τον είδαν στους κήπους του μοναστηριού ντυμένο με προβιά ζώου.
Στο εσωτερικό του ναού υπάρχουν τοιχογραφίες καθώς και μια επιγραφή με τον αριθμό 1432, που μάλλον δεν αφορά χρονολογία, καθώς εκείνη την εποχή οι χρονολογίες γράφονταν με γράμματα.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο όσιος Νικόλαος Κουρταλιώτης σκοτώθηκε από έναν κυνηγό που είχαν επιστρατεύσει οι μοναχές του Αγίου Νικολάου, νομίζοντας ότι ήταν ζώο, όταν τον είδαν ένα βράδυ να περιφέρεται στα περιβόλια τους ντυμένος με προβιά ζώου.
Ο άγιος, τραυματισμένος, ζήτησε από τον κυνηγό να τον μεταφέρει στο σημείο που βρίσκεται σήμερα ο ναός του Οσίου Νικολάοου στο φαράγγι του Κουρταλιώτη. Εκεί ο κυνηγός δίψασε, και ο άγιος, με θαυματουργό τρόπο άνοιξε τις σημερινές πηγές τουη Κουρταλιώτη για να τον ξεδιψάσει. Στο ίδιο σημείο τάφηκε, ο τάφος του όμως δεν έχει βρεθεί.
Πιθανόν στην είσοδο του φαραγγιού να ήκμασε μοναστηριακή πολιτεία όπως και σε πολλά άλλα φαράγγια της Κρήτη.